آرامگاه فردوسی خراسان رضوی
آرامگاه فردوسی
شنبه 9 دی 1396
4291
آشنایی با آرامگاه فردوسی و دانستنی های آن
آرامگاه فردوسی ، مکان و جایگاه خاکسپاری حکیم ابوالقاسم فردوسی در توس است. این مکان به دست هوشنگ سیحون برپایهٔ طرح پیشین کریم طاهرزاده بهزاد، با اندکی تغییر در اندازه و تزئینات، طراحی و بازسازی شد. معمار مجری ساختمان حسین لرزاده، و حسین حجارباشی زنجانی و تقی درودیان مباشر ساخت این بنا بودند.
مجموعهٔ فرهنگی هنری آرامگاه فردوسی در شهر توس و در ۲۵ کیلومتری شمال‌غربی شهر مشهد، میان دو روستای توس سفلی و اسلامیه در مسیری انشعاب گرفته از بزرگراه مشهد–قوچان، نزدیک به شهر تاریخی تابران و بقعهٔ تاریخی هارونیه قرار دارد. روستایی به نام پاژ زادگاه فردوسی در ۲۸ کیلومتری شرق آرامگاه فردوسی می باشد.
آن چنان که مشهور است ، پیکر استاد فردوسی را به دلیل شیعه بودن به گورستان راه ندادند و به‌ناچار او را در باغ خودش درون شهر تابران توس، نزدیک به دروازهٔ شرقی رزان به خاک سپردند. آرامگاه او زیارتگاه اهل دانش و معرفت بود و باآن‌که بارها آن را با خاک یکسان نمودند ، از نو ساخته می‌شد. گزارشی نه چندان درست از «پیشگفتار بایسنقری» ساختن نخستین بنا بر مدفن فردوسی را به ارسلان جاذب، سپهدار توس در زمان فردوسی، نسبت داده که یاد او در دیباچهٔ شاهنامه آمده‌است.او به‌خاطر ارادت به فردوسی بر آرامگاه او قبه‌ای ساخت.
پس از جنگ جهانی اول که شور و احساسات ملی در ایران بالا گرفته بود، در مجامع و مطبوعات قدرشناسی از فردوسی و لزوم بنای شایسته‌ای بر سر خاک او مطرح گردید. . بعد از تأسیس انجمن آثار ملی در سال ۱۳۰۱، به همت محمدعلی فروغی رئیس انجمن کوشش هایی برای ساختمان آرامگاه آغاز شد.
در اردیبهشت سال ۱۳۰۵ کیخسرو شاهرخ که در آن زمان مسئول و نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی بود، مأموریت یافت که به همراه گروهی از طرف انجمن برای تعیین محل دقیق خاکسپاری فردوسی از تهران به شهر طوس سفر کنند. بعد از جستجو در باغ حاج میرزا علی قائم مقام نایب التولیه، تختگاهی یافتند که طولش شش متر و عرضش پنج متر بود و آن همان مدفن فردوسی بود و بعد از آن کار ساخت را آغاز نمودند.
طراحی این مقبره بر عهده حسین لرزاده گذاشته شدو این مسئولیت به او واگذار شد. اشعار کتیبه‌ها به خط استاد عمادالکتاب نوشته شده و سپس بر سنگهای نما انتقال داده شده. ساختمان آرامگاه فردوسی در سال ۱۳۱۱ آغاز و در مدت ۱۸ ماه به پایان رسید و برای جشن هزاره فردوسی در سال ۱۳۱۳ آماده شد
جالب است بدانید ، مساحت ساختمان ۹۴۵ متر بود و بهترین حجاران تصاویری از شاهنامه را بر دیوارهایش حک کردند. اما از آنجا که در طراحی بنا محاسبات فنی دقیق لازم به عمل نیامده بود، بویژه به سبب عدم محاسبهٔ مقاومت خاک و مصالح پی، ساختمان آرامگاه از همان سال‌های نخست شروع به جذب رطوبت و نشست کرد. تعمیرات و مراقبت‌های سی‌ساله هم کارا نبود، و ناچار لزوم تجدید بنای آرامگاه مطرح شد. به دستور انجمن آثار ملی در سال ۱۳۴۳ بازسازی بنا با نظارت مهندس هوشنگ سیحون در سال ۱۳۴۷ به انجام رسید.
در حال حاضر باغ آرامگاه که حدود شش هکتار مساحت، و یک موزه و کتابخانه دارد، سالانه بیش از یک میلیون زائر و شیفتهٔ و علاقه مند به فردوسی را می‌پذیرد. موزه در زمان های گذشته، چایخانه سنتی و مکانی برای استراحت بازدیدکنندگان بود ولی بعدها در سال ۱۳۶۱ با کشف آثار باستانی در شهر قدیم توس و همچنین اهدای اشیای تاریخی توسط افراد مختلف به موزه مبدل گشت. با این همه فضلای اهل ادب ایران این مجموعه را درخور شأن رفیع فردوسی نمی‌دانند و در صدد توسعه و آبادی آن هستند.
ساختمان کنونی آرامگاه در سال ۱۳۱۳ هم‌زمان با آیین‌های هزاره فردوسی افتتاح شد و گشایش یافت. آرامگاه که به شکل بناهای تخت جمشید و آرامگاه کورش در پاسارگاد ساخته شده‌است از سه قسمت تشکیل شده که اولین بخش آن، میانی‌ترین بخش است و از سنگ قبری از جنس مرمربخش دوم شامل تالاری مربع‌شکل است که از سنگ مرمر ساخته شده و داخل آن با کاشی تزئین گشته‌است و چهار ستون بلند با دو سرستون بزرگ در چهارگوشهٔ این تالار وجود دارد و تصویر مردی بال‌دار در بالای ضلع جنوبی بنای اصلی ایجاد گشته‌است که ویژگی‌های تخت جمشید را بیشتر به یاد می‌آورد و سومین بخش، محوطهٔ پلکانی پوشیده از سنگ مرمر است که اتاق روی آن قرار گرفته‌است و تعداد زیادی از اشعار فردوسی روی دیوار آن حک گشته که حسین حجارباشی زنجانی، سنگتراشی سنگهای بنا و قبر را انجام داده‌است و سنگ‌نوشته‌های آرامگاه را که به خط نستعلیق و از اشعار فردوسی است از آثار استاد طاهرزاده است.
خرید بلیط مشهد از طریق سامانه چارتر آنلاین
شهاب باقری چهارشنبه 13 دی 1396
با سلام و خسته نباشین به شماها مطالب خیلی خوبی بود و کلی مفید واسم بود و کلی استفاده کردم چقدر زیبا و قشنگ در مورد آرامگاه فردوسی توضیح دادین . واقعا خسته نباشین.
پاسخ مدیر به شهاب باقری چهارشنبه 13 دی 1396
سلام به شما آقای شهاب باقری. ممنون که پیام گذاشتین . نظر لطفتونه امیدوارم خوشتون آمده باشه و لذت برده باشین.
مهجور شنبه 11 آذر 1396
سلام من یکی از طرفداران شعرا هستم و تاکنون از اکثریت آرامگاه های شعرا دیدن کردم ولی هنوز به آرامگاه فردوسی نیامدم.من اهل یزد هستم و برای تهیه بلیط هواپیمایی یزد به مشهد چگونه اقدام کنم؟ و تور برای بازدید از این مکان بی نظیر دارید؟ تشکر از مطالب مفیدتون که مردم را با شهرها و کشورهای مختلف آشنا میکنید.
پاسخ مدیر به مهجور شنبه 2 دی 1396
سلام ممنون از شما که مارو دنبال میکنید.میتونید از طریق همین سایت اقدام کنید و الان متاسفانه توری برای فردوسی نداریم.