درباره ماسوله گیلان

ماسوله؛ زیباترین روستای پلکانی ایران در دامنه‌های شرقی کوه‌های سر برافراشته تالش، ماسوله؛ همچون نگین انگشتری بی‌نظیر شمال ایران خودنمایی می‌کند. طبیعت بی‌مثال مناطق اطراف ماسوله، همراه با معماری سازگار با طبیعت این روستا، که زمستان‌های پربرف و تابستان‌های خنک و خوش آب‌های این منطقه را هریک به شیوه‌ای از سر می‌گذراند، باعث شده تا هرساله ده‌ها هزار گردشگر داخلی و خارجی، خاطره سفر به این روستا را در ذهن خود به یادگار بسپارند. 
ماسوله در جنوب غربی استان گیلان و در ۶۵ کیلومتری شهر رشت قرار دارد. این روستای پلکانی ، در ضلع شرقی رشته‌کوه‌های تالش قرارگرفته است. این محل كه به سبب نوع معماری خانه‌هایش شهرتی جهانی یافته است ، درشیب كوه واقع‌شده و نمای خانه‌های پله‌ای آن در دامنه سرسبز و سر برافراشته کوه‌ها و رودخانه‌ی خروشان "ماسوله رودخان" كه از خط القعر دره می‌گذرد ، از دل‌انگیزترین و دیدنی‌ترین مناظر گیلان و ایران است.

  تاریخچه ماسوله
عده‌ای بر این اعتقادند كه در قرن سوم هـ . ق به هنگام فرار "آقاسید جمال‌الدین اشرف" از طارم ، "عون بن محمد بن علی" از همراهان مجروح وی به این منطقه آمد. وی قبل از مرگ به چوپانی گفت كه او را در همان‌جا به خاک بسپارد. بعد از خاک‌سپاری عون بن محمدبن علی در این مكان ، چوپان‌ها کم‌کم گرد مزار وی جمع شدند. رفته‌رفته خانه‌هایی ساخته شد و به‌تدریج ماسوله متولد شد.

معماری ماسوله

آنچه امروز بیش از هر چیز دیگر توجه جهانگردان و گردشگران داخلی را به خود جلب می‌کند ؛ معماری ، بافت و تركیب سنتی منازل ماسوله است.خانه‌های ماسوله اغلب دارای دوطبقه است. هر خانه درمجموع از دو قسمت تشکیل‌شده است:
قسمت زمستانی ؛ قسمت زمستانی منازل را در زبان محلی "سومه" می‌نامند. سومه از اتاقی كوچك كه معمولاً در عقب خانه جای دارد و از نور چندانی برخوردار نیست ، شکل‌گرفته است. تنها نقطه‌ی نورگیر آن روزنه‌ای است به نام "لون". وسط این اتاق کوره‌ای كه از آن برای آشپزی و تهیه غذا و همچنین تأمین گرما استفاده می‌شود ، تعبیه‌شده است. در گرداگرد اتاق طاقچه‌هایی ساخته‌شده كه ظروف گوناگون چینی و مسی بر روی آن جا می‌گیرد.
قسمت تابستانی ؛ یا اتاق پیشخوان ، دارای پنجره‌های اروسی چوبی و بالارو است. این پنجره‌ها دارای گره‌های چینی هندسی است و با شیشه‌های رنگارنگ تزیین می‌شود.

بافت ماسوله
 ماسوله دارای ۴ محله اصلی به نام‌های «خانه بر» (خونَ وَر)، «مسجدبر» (مَزَ وَر)، «کِی‌سَر» شامل کَفا کِی‌سَر و بِنَ کِی‌سر و «اسد محله» (اَسَ مَل) و بازاری در چهار طبقه است که هر چهار محله به‌طور مستقل به بافت بازار شهر ارتباط بی‌واسطه دارند. در حال حاضر در ماسوله بیش از ۳۵۰ واحد مسکونی وجود دارد که درگذشته (حدود ۱۰۰ سال پیش)، این تعداد ۶۰۰ واحد بوده است. وجود بیش از ۱۲۰ واحد تجاری در محدوده‌ی بازار ماسوله، بیش از ۴ کاروان‌سرا، ۲ حمام خزینه‌دار، بیش از ۳۳ چشمه‌ی عمومی (خونی)، ۱۰ مسجد و ۵ امام‌زاده نشان از رونق و شکوفایی این شهرک دارد.