لباس های محلی مازندران
لباس های محلی مازندران
پوشاک محلی مازندران در رنگهای شاد و زیبای طبیعت به طور کامل پوشیده و جذاب است، هرچند استفاده از لباسهای محلی در حال کمرنگ شدن است اما هنوز در برخی مناطق و بین اهالی این دیار رواج دارد.
استفاده از انواع پوشاک سنتی اعم از چادر، چاقچور، نیم ساق، روبند، نقاب، چارقد، شلیته و تنبان، منسوخ شده یا جای خود را به پوششهای منطبق با فرهنگ غیر ایرانی داده است، پوشاک مردان هم بسته به نوع کار، کشاورزی یا دامداری، در فصلهای گرم یا سرد، دارای تنوع بوده و علاوه بر کاربردی بودن دارای طراحی و رنگبندی مختص مردان است.
تن پوش زنان:
شلیته یا چرخی شلوار: دامن پرچین و کوتاهی است از جنس پارچه ابریشمی و کتانهای ظریف یک رنگ که معولاً دورادور لبه پایین آن را با نوار سیاه رنگی تزیین میکردند و به آن سیاهیک میگویند. در تندیسهای به دست آمده از دورهٔ اشکانیان مجسمه زنی با شلیتهای بلند و پیراهنی نیمه کوتاه وجود دارد. در حال حاضر از شلیتهای هنگام جشنها و برای رقصها ی محلی استفاده میشود.
نیم ساق: نیم ساق هم نوعی شلوار تنگ به رنگهای سبز، سفید یا سرخ از جنس ابریشم یا مخمل است که آن را معمولاً دختران و زنان جوان در زیر پیراهن میپوشند.
جومه: پیراهن و دامن یک سره از شانه تا زیر زانو است جنس این پیراهن معمولاً کتان یا چیت است.
سرپوش زنان
چارقد: روسری چهارگوش با رنگ روشن و گل دار از جنس وال، ململ، چیت و یا ابریشم است. از رنگ روشن چارقد همراه با آرایههای نقره ای به نام سرچنگک در محل شقیقهها ، در جشنها استفاده میشود.
مندل : سربندی است از جنس کتان که آن را سه گوشه و روی چارقد استفاده میکنند مندل بیشتر هنگام کشاورزی و کارهای روزمره استفاده میشود.
سراقوچ : نوعی کلاه زنانه است از پارچه نخی و یا الگویی مشابه کلاه نوزاد که برای نگهداری گیسوان بافته شده به کار میرود. لبه این کلاه را چین کش میکنند.
تن پوش مردان:
جومه یا جامه : پیراهنی است که متناسب با فصل از پارچههای کرباس چیت یا چلوار دوخته میشود. نوع مرغوب آن را از ابریشم تهیه میکنند.
شلوار یا تمان یا پشمبال : به شلوارهای سیاه یا آبی رنگ از جنس کرباس میگویند که گاه در زمستان از جنس چوقا تهیه میشد. مدل آن بلند تا مچ پا و الگوی آن ساده بود. برای چین کش کمر به جای کش، بند کمر به کار میرفت.
نیم تنه: تن پوشی دکمه دار و معمولا” یقه هفت از جنس پشم و به رنگ مشکی یا کبود است نیم تنه رامردان هنگام سرما بر روی جامههای خود میپوشیدند.
چوخت، قبا یا کولک: کت پشمی ساده تیره رنگ با یقه برگردان و جلو دکمه دار، که مردان در زمستان روی جامه میپوشند.
علیجه یا سرداری: علیجه را اعیان میپوشیدند.دامادها علیجه را به تن میکردند. علیجه معمولا” بلندتر از کت معمولی و تا نزدیک زانو بود.
لباده : تن پوش بلندی است که معمولا” از جنس کرباس یا فاستونی تهیه میشود روی کمر لباده شالی به نام « کمر شال از جنس پشم یا ابریشم میبستند.
شولا : لباس پشمی بلندی برای چوپانها در شبها به شمار میرود. چوخا به عنوان استر درونی شولا به کار میرفت. کردک : مانند شولا مورد استفاده چوپانها است.
بوشلوق: تن پوشی با آستین بلند نمدی است که مورد استفاده چوپانها قرار میگیرد.
پستک: تن پوش نمدی و کوتاهتر از شولا و بوشلوق، شبیه جلیقه ساده و گشاد اما نمدی است. دستکش: بیشتر درنقاط کوهستانی مورد استفاده است جنس آن یا از پشم بره تازه متولد شده و یا از الیاف پستتر بود و به آنها پنج انگلیسی ( پنج انگشتی ) و یک انگلیسی ( یک انگشتی ) میگفتند.
سرپوش مردان
کلاه نمدی : جنس این کلاه از پشم حلاجی شده است این کلاه پوشش مناسبی برای فصل زمستان است.
کلاه گوشی: کلاهی است که قسمت پشت و دو گوش جلوی آن لب برگشته و همین امر علت نامگذاری آن است.
پوستین کلاه : بیشتر مورد استفاده رمه گردانان است بهترین نوع آنار پوست بره تازه تهیه میشود و به آن کلاه پوستی نیز میگویند.
شب کلاه : بیشتر از الیاف پشمی تهیه میشود ساده و کاسه ای شکل است و معمولا” در خانه وهنگام خواب استفاده میشود.
کلاه سنگسری: کلاه پشمی کاسه ای شکل است که درون آن عرقچین و سطح آن دارای روزنه است.
مندل: دستاری نخی به شکل عمامه که دنباله آن پشت گردن آویزان میشود. به شال آن « میربند » و هنگامی که بر سر میگذاشتند مندل میگفتند این کلاه درمناطق جلگه ای استفاده میشد.